چگونه با ClickHouse زیرساخت کمپین بازاریابی شخصی‌سازی‌شده اسنپ! مارکت را طراحی کردیم؟ 🎯

در جریان طراحی و اجرای کمپین «سوپرسنج» در اسنپ! مارکت، هدف ما خلق تجربه‌ای متفاوت و هوشمندانه برای میلیون‌ها کاربر بود؛ تجربه‌ای که با تحلیل رفتار خرید واقعی مشتریان و بهره‌گیری از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و هوش مصنوعی، به‌شکل شخصی و سرگرم‌کننده ارائه می‌شد.

برای رسیدن به این هدف، طراحی یک زیرساخت داده‌ای مقیاس‌پذیر و تحلیلی ضروری بود؛ زیرساختی که بتواند حجم بالایی از داده‌های سفارش، محصول، رفتار مشتری و تعاملات کمپین را در زمان محدود پردازش کند. ما تصمیم گرفتیم از #ClickHouse به‌عنوان موتور پردازش تحلیلی اصلی استفاده کنیم.

📦 کمپین سوپرسنج: شخصیت خرید شما چیست؟

سوپرسنج یک کمپین خلاقانه و داده‌محور بود که با الهام از تست‌های #MBTI، پرتره‌ای طنز و شخصی‌سازی‌شده از کاربران اسنپ! مارکت ارائه می‌داد. این پرتره با تحلیل واقعی رفتار خرید مشتریان و به‌کمک هوش مصنوعی تولید می‌شد.

اجزای اصلی کمپین:

🧑‍💼 پروفایل شخصی: آمارهایی مثل تاریخ اولین سفارش، مجموع کوپن‌های استفاده‌شده و مسافت طی‌شده توسط پیک‌ها

🧠 تست شخصیت خرید: تخصیص تیپ‌های شخصیتی بر اساس رفتار خرید (مثلاً «تنقلاتی راحت‌طلب» یا «قهوه‌دوست اقتصادی»)

🤖 محتوای طنز با هوش مصنوعی: تولید دیالوگ و داستان کوتاه بر اساس داده‌های مشتری، با استفاده از LLMها

🔧 ساختار فنی: معماری چندلایه پردازش داده

برای پشتیبانی از چنین تجربه‌ای، ما لایه‌های مختلفی از پردازش داده را در نظر گرفتیم:

🟫 لایه برنز : داده‌های خام شامل سفارش‌ها، اطلاعات کاربران، و متادیتاهای مربوط به محصولات در بازه‌ای چهارساله

🟪 لایه نقره: پردازش‌های تحلیلی میانی با استفاده از SQL و Python، ذخیره‌شده به‌شکل فایل‌های Parquet

🟨 لایه طلا : خروجی نهایی شامل برچسب‌های شخصیتی، آمار اختصاصی، و JSONهایی که به مدل‌های زبانی برای تولید متن تزریق می‌شد

⚠️ چالش فنی: جوین‌های سنگین و مصرف بالای حافظه

در مراحل اولیه، از الگوریتم پیش‌فرض Join در ClickHouse استفاده کردیم. اما با رشد داده‌ها و افزایش پیچیدگی کوئری‌ها، مصرف حافظه سر به فلک کشید و در مواردی منجر به کرش شد.

برای حل این مشکل، با بررسی دقیق مستندات ClickHouse و رفتارهای کوئری، به الگوریتم partial_merge مهاجرت کردیم.

‍‍‍-- changing join algorithm in the current CLI session
SET join_algortim = 'partial_merge';
-- data easlity stored in a parquet file
-- default path: /var/lib/clickhouse/user_files
INSERT INTO FUNCTION file('temp_data.parquet', Parquet)
SELECT *
FROM [db1].[table1] AS t1
LEFT JOIN [db2].[table2] AS t2 ON t1.[column1] = t2.[column2];

✅ نتیجه:

💥پایداری بیشتر در کوئری‌های سنگین

💥کاهش چشمگیر استفاده از RAM

💥حذف نیاز به ایجاد جداول staging برای ترکیب داده‌ها

🚀 قابلیت‌های ویژه ClickHouse که بهره‌برداری کردیم:

🌱 خواندن مستقیم فایل‌های Parquet از مسیرهای محلی و شبکه‌ای

🌱 توابع تحلیلی سطح بالا مانند argMax, groupArray, corr, toStartOfInterval

🌱 پشتیبانی بومی از JSON و آرایه‌ها برای ذخیره داده‌های ساخت‌یافته در فرمت نیمه‌ساخت‌یافته

🌱 اتصال Real-time به داشبورد Grafana برای مشاهده نتایج و رفتار کمپین در زمان اجرا

📈 نتیجه نهایی

کمپین سوپرسنج با مشارکت بیش از ۱۰۰ هزار کاربر در مدتی کوتاه، به‌عنوان یکی از موفق‌ترین کمپین‌های داده‌محور در صنعت تجارت الکترونیک ایران شناخته شد. این موفقیت تنها به دلیل طراحی خلاقانه و محتوای طنز نبود؛ بلکه به لطف یک زیرساخت داده‌ای دقیق، سریع، و بومی‌سازی‌شده به دست آمد — زیرساختی که علی‌رغم نبود زیرساخت‌های ابری بین‌المللی، بر پایه ابزارهای متن‌باز مانند ClickHouse توسعه یافت و در مقیاس وسیع به‌کار گرفته شد.